Yıllara göre sabit telefon, cep telefonu ve internet abone sayısı
| Yıl | Sabit telefon abone sayısı | Cep telefonu abone sayısı | Toplam | Bir ay altı mobil geniş bant abonelikler hariç(2) | Bir ay altı mobil geniş bant abonelikler(3) |
| 1929 | 15 262 | – | – | – | – |
| 1930 | 15 503 | – | – | – | – |
| 1931 | 15 503 | – | – | – | – |
| 1932 | 16 244 | – | – | – | – |
| 1933 | 16 340 | – | – | – | – |
| 1934 | 16 939 | – | – | – | – |
| 1935 | 18 072 | – | – | – | – |
| 1936 | 18 768 | – | – | – | – |
| 1937 | 19 481 | – | – | – | – |
| 1938 | 20 403 | – | – | – | – |
| 1939 | 21 457 | – | – | – | – |
| 1940 | 22 964 | – | – | – | – |
| 1941 | 23 398 | – | – | – | – |
| 1942 | 24 932 | – | – | – | – |
| 1943 | 27 129 | – | – | – | – |
| 1944 | 28 390 | – | – | – | – |
| 1945 | 28 875 | – | – | – | – |
| 1946 | 30 634 | – | – | – | – |
| 1947 | 31 925 | – | – | – | – |
| 1948 | 36 216 | – | – | – | – |
| 1949 | 41 690 | – | – | – | – |
| 1950 | 58 139 | – | – | – | – |
| 1951 | 63 376 | – | – | – | – |
| 1952 | 70 376 | – | – | – | – |
| 1953 | 81 095 | – | – | – | – |
| 1954 | 103 030 | – | – | – | – |
| 1955 | 116 455 | – | – | – | – |
| 1956 | 133 328 | – | – | – | – |
| 1957 | 154 316 | – | – | – | – |
| 1958 | 167 230 | – | – | – | – |
| 1959 | 172 765 | – | – | – | – |
| 1960 | 180 030 | – | – | – | – |
| 1961 | 190 359 | – | – | – | – |
| 1962 | 194 324 | – | – | – | – |
| 1963 | 199 451 | – | – | – | – |
| 1964 | 210 183 | – | – | – | – |
| 1965 | 243 361 | – | – | – | – |
| 1966 | 262 547 | – | – | – | – |
| 1967 | 275 380 | – | – | – | – |
| 1968 | 288 057 | – | – | – | – |
| 1969 | 330 887 | – | – | – | – |
| 1970 | 376 987 | – | – | – | – |
| 1971 | 426 377 | – | – | – | – |
| 1972 | 473 462 | – | – | – | – |
| 1973 | 531 367 | – | – | – | – |
| 1974 | 598 954 | – | – | – | – |
| 1975 | 680 585 | – | – | – | – |
| 1976 | 769 919 | – | – | – | – |
| 1977 | 851 353 | – | – | – | – |
| 1978 | 986 844 | – | – | – | – |
| 1979 | 1 092 137 | – | – | – | – |
| 1980 | 1 147 782 | – | – | – | – |
| 1981 | 1 301 558 | – | – | – | – |
| 1982 | 1 501 977 | – | – | – | – |
| 1983 | 1 673 227 | – | – | – | – |
| 1984 | 1 941 088 | – | – | – | – |
| 1985 | 2 247 884 | – | – | – | – |
| 1986 | 2 779 615 | – | – | – | – |
| 1987 | 3 701 973 | – | – | – | – |
| 1988 | 4 915 757 | – | – | – | – |
| 1989 | 5 877 123 | – | – | – | – |
| 1990 | 6 893 267 | – | – | – | – |
| 1991 | 8 199 568 | – | – | – | – |
| 1992 | 9 410 486 | – | – | – | – |
| 1993 | 11 019 710 | – | – | – | – |
| 1994 | 12 305 760 | 81 276 | – | – | – |
| 1995 | 13 227 704 | 332 716 | – | – | – |
| 1996 | 14 286 478 | 692 779 | – | – | – |
| 1997 | 15 744 020 | 1 483 149 | – | – | – |
| 1998 | 16 959 500 | 3 382 137 | 229 885 | 229 885 | – |
| 1999 | 18 054 047 | 7 562 972 | 436 610 | 436 610 | – |
| 2000 | 18 395 171 | 14 970 745 | 1 629 156 | 1 629 156 | – |
| 2001 | 18 904 486 | 19 502 897 | 1 619 270 | 1 619 270 | – |
| 2002 | 18 914 857 | 23 323 118 | 1 309 770 | 1 309 770 | – |
| 2003 | 18 916 721 | 27 887 535 | 906 650 | 906 650 | – |
| 2004 | 19 125 163 | 34 707 549 | 1 474 590 | 1 474 590 | – |
| 2005 | 18 978 223 | 43 608 965 | 2 248 105 | 2 248 105 | – |
| 2006 | 18 831 616 | 52 662 709 | 3 180 580 | 3 180 580 | – |
| 2007 | 18 201 006 | 61 975 807 | 4 842 798 | 4 842 798 | – |
| 2008 | 17 502 205 | 65 824 110 | 5 804 923 | 5 804 923 | – |
| 2009 | 16 534 356 | 62 779 554 | 8 849 779 | 6 782 657 | 2 067 122 |
| 2010 | 16 201 466 | 61 769 635 | 14 443 644 | 8 672 376 | 5 771 268 |
| 2011 | 15 210 846 | 65 321 745 | 22 940 788 | 14 117 815 | 8 822 973 |
| 2012 | 13 859 672 | 67 680 547 | 31 434 924 | 20 090 614 | 11 344 310 |
| 2013(1) | 13 696 434 | 68 911 173 | 33 725 675 | 21 938 341 | 11 787 334 |
Kaynak: TÜİK, Ulaştırma, Haberleşme ve Denizcilik Bakanlığı, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu
(1) Veriler Eylül ayı sonu itibarıyladır.
(2) “Dial-up” dahil, bir ay altı mobil geniş bant abonelikler hariç olmak üzere üzere tüm abonelik paketlerini (xDSL, mobil, kablo, fiber vb.) kapsamaktadır.
(3) Bir ay altı mobil geniş bant abonelik paketleri cep telefonu veya bilgisayar gibi cihazlardan bir ay altındaki günlük, haftalık v.b. geniş bant veri kullanımlarını içermektedir.
huawei dslam adsl port tanımlarının yapılması
öncelikle adsl profilimizi oluşturmamı gerekecek. 16mbit_test isimli 16384Kbps/ 4096Kbps hızına sahip bir adsl2+ profil tanımlayalım.
test_dslam(config)#adsl line-profile add 10 Start adding profile Press 'Q' to quit the current configuration and new configuration will beneglected >!!Do you want to name the profile (y/n) [n]:y >!!Please input profile name:16mbit_test > Please choose default value type 0-adsl 1-adsl2+ (0~1) [0]:1 > Will you set basic configuration for modem? (y/n)[n]:n > Please select channel mode 0-interleaved 1-fast (0~1) [0]:1 >!!Please select form of transmit rate adaptation in downstream: > 0-fixed 1-adaptAtStartup 2-adaptAtRuntime (0~2) [1]:1 > Will you set SNR margin for modem? (y/n)[n]:n > Will you set parameters for rate? (y/n)[n]:y > Minimum transmit rate in downstream (32~32000 Kbps) [32]:32 > Maximum transmit rate in downstream (32~32000 Kbps) [24544]:16384 > Minimum transmit rate in upstream (32~6000 Kbps) [32]:32 > Maximum transmit rate in upstream (32~6000 Kbps) [1024]:4096 Add profile 10 successfully
isterseniz tanımlamış olduğunuz ve sistem üzerindeki aktif profilleri
test_dslam(config)#display adsl line-profile
komutu ile görebilirsiniz. şimdi kullanacağımız porta tanımlamış olduğumuz profili ekleyelim. burada öncelikle kullanacağımız portu pasif hale getirmeyi unutmamak gerekmektedir.
test_dslam(config)#interface adsl 0/0 test_dslam(config-if-adsl-0/0)#deactivate 0 test_dslam(config-if-adsl-0/0)# Deactivate port 0 successfully test_dslam(config-if-adsl-0/0)# ! EVENT WARNING 2013-10-27 11:58:35 ALARM NAME :ADSL port deactivation PARAMETERS :Frame ID: 0, Slot ID: 0, Port ID: 0 test_dslam(config-if-adsl-0/0)#activate 0 profile-index 10 test_dslam(config-if-adsl-0/0)# Send the command to activate port 0 successfully test_dslam(config-if-adsl-0/0)#port desc 0/0/0 description test_portu
şimdi ise networkümüzde kullanılacak vlan,vpi,vci değerlerini girelim. networümüzde 1000 vlanını kullandığımı varsayalım. türkiyede ise 8,35 değerleri kullanıldığından buna göre gerekli tanımlamalarıda eklememiz gerekmektedir.
test_dslam(config)#service-port vlan 1000 adsl 0/0/0 vpi 8 vci 35 rx-cttr 6 tx-cttr 6
huawei dslam için porta ait tanımlamalar temel düzeyde bu kadar.
alcatel – anita fabrika ayarlarına dönderme
bu işlemi iki türlü yapabiliriz. birincisi yazılımsal olarak yapılabilir. uzaktan bağlantı yapamadığımızı ve/veya konsoldan anita kartına bağlanamadığımız durumalarda ne yapmalıyız.
anita kartı üzerinde 8 li dipswitch yer almaktadır. anita kartı üzerinde bu switchlerden 2-3-8 nolu switch konumu değiştirilerek backplane üzerine takılır. kart enerjilendikten sonra kartı yazılımın yüklenmesi beklenir. bu duruma göre 3-5 dakika arasında değişmektedir. anita kartı üzerindeki durum ledleri takip edilerek kartın hazır hale geldiği anlaşılabilir.
backplane üzerinden anita kartı sökülerek 2-3-8 nolu dipswitchler eski haline getirlir ve backplane üzerine tekrar takılır.
Anita kartımızın artık fabrika ayarlarına dönmüştür. Eğer fabrika ayarlarına dönmediği fark edilmişse ilk konumda yeterince kalmamış olabilir veya kartın yenisi ile değiştirilme zamanı gelmiştir.
alcatel – anita sürüm güncelleme
alcatelin ürünleri arasında yer alan anitanın yazılımı nasıl güncelleyeceğimize kısaca bakalım. bunu bir kaç farklı şekilde yapabiliriz. bunu en hızlı nasıl yaparrız sorusu tabiki önemlidir.
izleyeceğimiz yol alcatelin adsl workstation manager yazılımı (AWS) sunucu üzerinden dslam üzerine tftp kullanarak güncel sürümü yüklemek ve daha sonra sistem üzerine bağlanarak güncel sürümü aktif etmek olacak.
aws üzerinde gerekli yetkilere sahip olmanız gerekmektedir. anita ve server tarafından tftp aktif olmalıdır.
root@awsmaster1 # tftp
tftp> connect adsl_sistem_ip_adresi
tftp> mode binary
tftp> put guncel_yazilim_dosyasi.tar /backup/sw.tar
yukarı adsl hizmetinde kullandığımız anita kartına tftp kullanarak binary mode da guncel_yazilim_dosyasi.tar dosyasını anita üzerinde /backup/sw.tar olarak kaydetmiş olduk.
root@awsmaster1 # telnet adsl_sistem_ip_adresi
login: isadmin
password: ********
isadmin># admin equipment active-software version guncel_yazilim_dosyasi
bundan sonra anita kartı kendini yeniden başlayacak ve guncel yazılım aktif olacaktır.
xDSL de yeni tarifeler
Türk Telekom bugün ADSL2+ ve VDSL için yeni tarifelerini duyurdu. ADSL2+ ile 16 , VDSL ile 100 Mbit hız verilebilecek. Vatana millete hayırlı olsun.
alcatel 7302 ipdslam xdsl tanimları
öncelikle kullanacagimiz spectrum-profile ve service-profile tanimlamalarını yapalım.
255 adet spectrum ve service profile tanımlanabilmektedir. biz uygulamamızı 8 Mbps için yapalım.
xdsl
spectrum-profile 1 name 8mbit
version 1
dis-etsi-dts
dis-g992-1-b
dis-g992-3-b
g992-5-a
rad-noise-down 60
rad-noise-up 60
active
exit
exit
ile spectrum profile tanımlamasını gerçekleştirmiş olduk.
xdsl
service-profile 1 name 8mbit
version 1
min-bitrate-down 6144
min-bitrate-up 512
plan-bitrate-down 8192
plan-bitrate-up 1024
max-bitrate-down 8192
max-bitrate-up 1024
max-delay-down 1
max-delay-up 1
active
exit
exit
ilede 8192 download 1024 upload lık bir service profile oluşturmuş olduk.
atm pvc 1/1/1/2:8:35 exit exit
ile 1. rack 1. shelf 1. kart 2. portumuzu user tarafı için pvc değelerini 8:35 olarak set ettik. 8:35 değeri ülkemiz için set edilmiş bir değerdir. noktadan noktaya devreler için 0:35 değeri kullanılmaktadır. Bu değerler isp lere göre değişmektedir.
user tarafı için pvc tanımlarınıda yaptıktan sonra 1. rack 1. shelf 1. kart 2. portumuz için gerekli tanımlara devam edelim.
xdsl
line 1/1/1/2
service-profile 1
spectrum-profile 1
admin-up
transfer-mode atm
exit
exit
yukarıda 1. rack 1. shelf 1. kart 2. portumuz için 1 numaralı servise-profile değerini ve yine spectrum-profile değeri olarak tanımlamış olduğumuz 1 değerine set etmiş olduk. admin-up diyerek portu servis verilebilir duruma getirdik. Yani portumuzu kısaca 8192/1024 hıza sahip olarak belirleyip up duruma getirdik. peki tanımlamalar bittimi tabiki hayır.
portumuz için gerekli vlan ve bridge ayarlarını yapalım..
interface
port vlan-port:1/1/1/2:8:35:34
admin-up
severity no-value
exit
exit
ile portumuzun vlan tanımlarını yapmış olduk. burada 2. porta 34 değerini verme nedenimiz türkiye 1/1/1/1 in 33 e set edilmiş olarak kullanımda olmasında dolayıdır. bir dslam üzerindeki ilk port 33 olarak ifade edilir. sıra bridge ayarlarına geldi.
bridge
port 1/1/1/2:8:35
vlan-id 34
network-vlan stacked:4:34
vlan-scope local
exit
pvid 34
exit
exit
temel tanımlar bitmiş oldu.. qos ve user ayarlarıda yapıldıktan sonra port ile ilgili gerekli tanımlamalar bitmiş olacak.
interface
port xdsl-line:1/1/1/2
admin-up
user "18340xxxx fcicek"
exit
port bonding:1/1/1/2
user ""
severity no-value
exit
exit
basitce qos tanımlarınıda yapalım
qos
tc-map-dot1p 0
queue 0
exit
profiles
queue FD_BEQ red:24:48:80
exit
cac FD_Default res-voice-bandwidth 0 max-mcast-bandwidth 60000 res-data-bandwidth 0
exit
marker
d1p FD_Marker_BE default-dot1p 0
exit
exit
exit
dsl-port 1/1/1/2
cac-profile name:FD_Default
queue 0
queue-profile name:FD_BEQ
exit
exit
exit
ile xdsl portumuz temel tanımlamalarımız bitmiş oldu.
Hepsini bir arada görelim..
#---------------------
echo "xdsl"
#---------------------
xdsl
service-profile 1 name 8mbit
version 1
min-bitrate-down 6144
min-bitrate-up 512
plan-bitrate-down 8192
plan-bitrate-up 1024
max-bitrate-down 8192
max-bitrate-up 1024
max-delay-down 1
max-delay-up 1
active
exit
spectrum-profile 1 name 8mbit
version 1
dis-etsi-dts
dis-g992-1-b
dis-g992-3-b
g992-5-a
rad-noise-down 60
rad-noise-up 60
active
exit
line 1/1/1/2
service-profile 1
spectrum-profile 1
admin-up
transfer-mode atm
exit
exit
#---------------------
echo "interface"
#---------------------
interface
port xdsl-line:1/1/1/2
admin-up
user "1866025424 pusmaz0139 3544140139"
exit
port bonding:1/1/1/2
user ""
severity no-value
exit
port vlan-port:1/1/1/2:8:35:34
admin-up
severity no-value
exit
exit
#---------------------
echo "qos"
#---------------------
qos
tc-map-dot1p 0
queue 0
exit
profiles
queue FD_BEQ red:24:48:80
exit
cac FD_Default res-voice-bandwidth 0 max-mcast-bandwidth 60000 res-data-bandwidth 0
exit
marker
d1p FD_Marker_BE default-dot1p 0
exit
exit
exit
dsl-port 1/1/1/2
cac-profile name:FD_Default
queue 0
queue-profile name:FD_BEQ
exit
exit
exit
#---------------------
echo "bridge"
#---------------------
bridge
port 1/1/1/2:8:35
vlan-id 34
network-vlan stacked:4:34
vlan-scope local
exit
pvid 34
exit
exit
#---------------------
echo "atm"
#---------------------
atm
pvc 1/1/1/2:8:35
exit
exit
Litespan – Tanıtım I
Geçen yazıda Litespan hakkında genel bir şeyler yazmıştım. Litespanın hem narrowband hemde broadband hizmeti vermeye yarayan tümleşik bir sistem olduğundan bahsetmiştim. Narrowband tarafı ilgi alanıma girmediğinden yeri geldiğinde yüzeysel olarak yer vereceğim. Şimdi broadband kısmını incelemeye başlayalım.
İşin ayrıntısına girmeden önce, bundan sonraki anlatımların ANETO kod adıyla geliştirilen Litespanın 3.0 versiyonu ve ilerisi için olacağını belirtmekte fayda var. Temel mantıkta değişim olmasa da eski sürümler ile yeni sürümler arasında bazı farklar bulunduğu bilinmeli bunlar dikkate alınmalıdır.
Narrowband veya broadband herhangi bir hizmet verilecek sistemi temel olarak üç ayrı birime ayırabiliriz. Bunlar
– Ağ ara yüzü – NT
– Kullanıcı ara yüzü ““ LT
– Güç ““ Yönetim ara yüzü
şeklinde isimlendirebiliriz.
Genel olarak ağ ara yüzü sistemimizin mevcut ana omurgalardan biriyle olan trafiğin yönetiminden, kullanıcı ara yüzü ise müşterilerin trafiğini yöneten birim diyebiliriz.
NT tarafında ATM, Ethernet, MPLS protokolleri olabilir ancak Litespanın 3.0 sürümünde ATM arayüzü için doğrudan bir kart desteği bulunmamaktadır.
Litespanın esas kullanım yerinin kırsal alanlar olduğunu düşünürsek kırsal alanlarda MPLS ve Ethernet kullanmak biraz hayal olabilir. Bu yüzden ülkemizde de kullanıldığı üzere ATM altyapısını kullanmak en mantıklısı olacaktır. Ancak Alcatel firması tarafından yeni sürümde ATM alt yapısı için tasarlanmış bir kartı mevcut olmadığından mevcut MPLS desteğine sahip olan GEB3 kartı ile birlikte ATM şebeke desteği veren ANIT-A kartı kullanılmaktadır. ( ANIT-A kartı tek başına kullanılabilen bir kart değildir. )
GEB3 kartının şu anda iki sürümü bulunmakta olup GEB3-A ve GEB3-B kartı arasındaki temel fark backplane deki BUS tır. Bu BUS un olmayışı ve/veya mevcut BUS taki sorunlardan dolayı şu anda tüm GEB3 kartları ile ANIT-A kartları arasında her ikisinde yer alan FE portlar üzerinden CAT5 kablo ile fiziksel bağlantı yapılması gerekmektedir. Her iki karttada GE port bulunmasına karşın paket kayıtları göz önüne alınarak FE port üzerinden bu bağlantıyı yapmak daha mantıklıdır. GEB3 kartı sadece şaşinin ortasında yer alan 12. ve 14. slota takılabilmektedir. GEB3 hakkında bilinmesi gereken bir diğer nokta ise üzerinde gerekli konfigürasyon ve yazılımın tutulduğu bir flash mevcuttur.
ANIT-A nın GEB3 ile kartı ile kullanılmakta olup özel olarak üretilmiş bir karttır. Kart şaşi üzerinde sadece 13. ve 15. slota takılabilmekte olup üzerinde 2 FE, 1 GE, 1 Konsol ve ATM linklerimizi bağlayacağımız 2 adet soket vardır. Bu soketler eski sürümlerde LIOC kartında bulunmaktadır.
ANETO nun broadband hizmetininin NT tarafında yer alan kartların GEB3 ve ANIT-A kartları olduğunu örgenmiş olduk. ANETO da LT tarafında kullanılan abone kartı Litespan 2.7 sürümünde EFLC-A olarak adlandırılırken 3.0 da sürümünde EFL3-A olarak isimlendirilmiştir. EFL3-A abone kartı 24 portluk olup ADSL2+ desteğine sahip olup bir karttır ve şaşi üzerinde iki slotluk yer kaplamaktadır. İki slotluk kartın yönetim kartı sağ taraftaki karttır. ANETO da diğer alcatel ürünlerinin tersine splitterlar MDF tarafında değil şaşi tarafında konumlandırılmıştır.
Şimdilik bu kadar”¦
Gent Asam – Bant genişliği hesaplama
aşağıdaki formülleri neden yazdım hatırlamıyorum ama artık güncelliğini yitirmiş veriler. bu yüzden sayfayı inceleyenler günümüz şartları için aşağıdaki eski verileri çokta önemsemesin.
kullanıcıların trafiklerinde her geçen bir artış olduğunu unutmamak lazım. iptv hizmetlerinin verilmeye başladığını düşündüğümüzde trafik değerleri üç – beş yıl öncesine göre çok fazla artmış durumda.
üç beş yıl öncesinin xdsl tarifeleri ile şimdiki xdsl tarifelerini kıyaslamak artışı görmemize yardımcı olacaktır.
bu artışı karşılayabilmek için WAN tarafını doğu yapılandırmak gerekmektedir. Günümüzde artık bu şekilde sabit veriler katsayılar v.b. kullanmak bence pek doğru olmasa da doğru yatırımların yapılabilmesi kullanıcıların ihtiyaçlarının karşılanması için bazı parametreleri göz önüne almak gerekiyor.
Bu şekilde bir kat sayı isteniyorsa bölgesel bazlı bir çalışma yapılması daha doğru olacaktır. istanbul ile kars’ın bir köyünü bir tutmak doğru değildir.
Yapılması gereken temel nokta trafik değerlerinin sürekli gözlem altında tutulmasıdır.
—————————————
Peak Information Rate (PIR) = 2 x DSL port x 50 Kbps
Committed Information Rate (CIR) = DSL port x 50 Kbps
Örnek :
96 portluk bir bölge için
PIR = 2 x 96 x 50 Kbps = 9600 Kbps
CIR = 96 x 50 Kbps = 4800 Kbps
Duplicate MAC Address
Alcatel ISAM da eğer bu arıza ile karşılaşıyorsak bunun nedeni aynı porta kısa sürelerle iki ayrı mac adresine sahip cihaz bağlanmasıdır. Bunun için sistemin o portan mac adresini silmesini beklemeli yada ISAM dan port lock/unlock yapılarak o porttan mac adresinin silinmesi sağlanmalıdır.