raspberry üzerine monitor ve klavye kullanmadan raspbian kurmak – kullanmak istiyorsanız ve boot sırasında ssh aktif olmuyor diyorsanız yapmanız gereken kullandığınız sd card içine girerek config.txt dosyasının yer aldığı klasör (/boot) içine “ssh” isimli bir dosya oluşturarak içine ssh yazarak kaydedin.
raspberry in ilk açılış sırasında ssh artık aktif olacaktır. login olduktan sonra istediğiniz değişiklikleri yapabilirsiniz..
yaptığımız iot uygulamalarını bir adım ileri taşımak ve standartlara uydurmak için cihazlar arasında kabul gören standartlardan bir tanesini kullanmakta fayda var.
bu konuda en büyük çalışmaları yapan ibm inde arkasında olduğu mqtt ve amqp, coap, lwm2m gibi bir kaç protokol daha mevcut.
konu hakkında detaylı bilgi edinilmek istenirse
OASIS Committee Categories: IoT/M2M
MQTT
siteleri incelenebilir. maalesef konu hakkında henüz çok fazla Türkçe doküman mevcut değil.
temel olarak yapılan uygulamalarda
– bilgilerin hızlı bir şekilde iletilebiliyor olması
– iletilen bilgilerin sorunsuz olarak iletiliyor olması
– iletimin güvenli bir şekilde olması
– iletimin performansının yüksek olması ve ölçeklendirilebilir olması
– basitleştirilmiş bir yönetim ve denetimin olması
– maliyetin düşük olması
– yazılım dili şartı olmaksızın geliştirilmeye açık olması
…
vb istenmektedir. bu istekleri karşılayacak bir veri iletim standartı geliştirilmesi zorunluluğundan dolayı mqtt ve benzeri protokoller ortaya çıkmıştır.
mqtt ile çalışmaya başlamadan önce bu kadar temel bilgi yeter.
mqtt de cihazlar doğrudan birbiri ile iletişim kurmak yerine broker olarak isimlendirilen bir sunucu ile irtibata geçer ve bu sunucu üzerinden iletim sağlarlar. bu sunucu ile iletim kuran cihazlar yaptığı işe göre publisher veya subscriber olarak isimlendirilirler. publisher veri sensörler gibi veri gönderen uç birimleri temsil ederken subscriber veri talebinde bulunan veya değer gönderen uç birimdir.
temel mantık bu şekildedir. işin mantığını pratik yaparak öğrenmeye devam edelim. mqtt standartı için yazılmış bir çok kütüphane vb mevcuttur. bunlardan kullanımı oldukça kolay olan mosquitto ile kod yazmadan bir kaç uygulama yapalım.
kullanacağımız yazılımları mosquitto adresinden edineceğiz.
ben test sırasında
gateway – sensor : raspberry pi – 192.168.2.37
broker – sunucu : ubuntu server – 192.168.126.128
istemci – kullanıcı : windows 7 – 192.168.2.23
şeklinde bir ağ kullanacağım.
gerekli yazılımları sırası ile kuralım…
fcicek@ubuntu:~$ sudo apt-get install mosquitto mosquitto-clients
ile ubuntu server için gerekli kurulu yapalım. eğer mosquitto repository niz içerisinde yok ise aşagıdaki şekilde ekleyebilirsiniz.
fcicek@ubuntu:~$ sudo apt-add-repository ppa:mosquitto-dev/mosquitto-ppa
fcicek@ubuntu:~$ sudo apt-get update
raspberry üzerinde kullandığımız raspbian da debian kökenli olduğu için ubuntuda olduğu gibi raspberry içinde gerekli adımları uygulayalım
pi@cicek ~ $ sudo apt-get install mosquitto mosquitto-clients
şimdi sıra windows için olan kuruluma geldi. şu anki en güncel sürüm olan mosquitto-1.4.2-install-win32.exe ı indirelim ve setup dosyasını çalıştıralım. kurulum sırasında aşagıdaki ekran görüntüsünde görüleceği üzere bağımlı olduğu bir kaç dosyalarıda bilgisayarımıza kurmamız gerekmektedir.
Win32 OpenSSL v1.0.2d Light ssl uygulamasını pcmize kuralım pthreadVC2.dll dll dosyasını da mosquitto kurduğumuz dizine ekleyelim.
C:\Program Files (x86)\mosquitto>dir *.exe
Directory of C:\Program Files (x86)\mosquitto
07.05.2015 16:25 120.832 mosquitto.exe
07.05.2015 16:24 13.824 mosquitto_passwd.exe
07.05.2015 16:24 30.208 mosquitto_pub.exe
07.05.2015 16:24 28.160 mosquitto_sub.exe
26.07.2015 01:27 62.913 Uninstall.exe
5 File(s) 255.937 bytes
0 Dir(s) 428.300.537.856 bytes free
gerekli kurulumları yaptıktan sonra her üç sistemimiz üzerinde mosquitto, mosquitto_pub ve mosquitto_sub olarak çalıştırılabilir üç dosyamız olacak. herşey tamam kod yazmadan mosquitto nın nasıl çalıştığını test edelim.
ubuntu üzerinden brokerimizin çalıştığından emin olalım.
fcicek@ubuntu:~$ ps aux | grep mosquitto
mosquit+ 4792 0.0 0.0 14912 964 ? Ss 03:15 0:05 /usr/sbin/mosquitto -c /etc/mosquitto/mosquitto.conf
raspberry üzerinde cicek isimli bir kanal oluşturarak “test_mesaji_raspberry” şeklinde bir mesaj gönderelim.
pi@cicek ~$ mosquitto_pub -h 192.168.126.128 -t cicek -m test_mesaji_raspberry
pi@cicek ~$ mosquitto_pub -h 192.168.126.128 -t cicek -m test_mesaji_raspberry_2
pi@cicek ~$ mosquitto_pub -h 192.168.126.128 -t cicek -m test_mesaji_raspberry_3
windows tarafından cicek kanalından gelen mesajları almak için
C:\Program Files (x86)\mosquitto>mosquitto_sub.exe -h 192.168.126.128 -t cicek
test_mesaji_raspberry
test_mesaji_raspberry_2
test_mesaji_raspberry_3
yukarıdaki komut takımını giriyoruz. artık raspberry tarafından girilen komut satırındaki mesajları windowsda görebiliyoruz…
raspberry pi üzerinde özel bir kamera için arayüz olsa da uygulamanızı ucuza getirmek istiyorsanız linux altında sorun çıkarmayan ucuz bir usb2 webcam işinizi görecektir.
ben eskilerden goldmaster v-52 diye uyduruk bir webcam buldum. ve onunla yapacağım uygulamaları…
öncelikle usb arayüzünü
pi@cicek ~ $ lsusb
Bus 001 Device 002: ID 0424:9512 Standard Microsystems Corp.
Bus 001 Device 001: ID 1d6b:0002 Linux Foundation 2.0 root hub
Bus 001 Device 003: ID 0424:ec00 Standard Microsystems Corp.
Bus 001 Device 004: ID 1908:2310 GEMBIRD
ve sonrasında video arayüzünü kontrol edelim.
pi@cicek ~ $ ls -al /dev/video*
crw-rw---T 1 root video 81, 0 Jan 1 1970 /dev/video0
her şey yolunda görülüyor. şimdi video0 dan amacımızı uygun olarak veri toplayan ve bunu yayın yapan yazılımları raspberry üzerine kurmaya sıra geldi.
sadece anlık görüntüyü resim formatında kaydetmek istiyorsanız fswebcam uygulaması fazlasıyla işinizi görecektir.
pi@cicek ~ $ sudo apt-get install fswebcam
Reading package lists... Done
Building dependency tree
Reading state information... Done
The following NEW packages will be installed:
fswebcam
0 upgraded, 1 newly installed, 0 to remove and 3 not upgraded.
Need to get 0 B/52.3 kB of archives.
After this operation, 141 kB of additional disk space will be used.
Selecting previously unselected package fswebcam.
(Reading database ... 38843 files and directories currently installed.)
Unpacking fswebcam (from .../fswebcam_20110717-1_armhf.deb) ...
Processing triggers for man-db ...
Setting up fswebcam (20110717-1) ...
ilgili paketi kurduktan sonra bir örnek ile kameradan görüntü yakalayalım.
pi@cicek /var/www/wcam $ sudo fswebcam --no-title /var/www/wcam/test.jpg
--- Opening /dev/video0...
Trying source module v4l2...
/dev/video0 opened.
No input was specified, using the first.
Error selecting input 0
VIDIOC_S_INPUT: Device or resource busy
yukarıda görüldüğü gibi bir hata aldık. bunun nedeni video0 in başka bir uygulama tarafından kullanıldığını gösteriyor. eğer kamera ile ilgili bir uygulama yapacaksanız mutlaka anlık kamera için bu kontrolleri ve cpu ve ram kullanım durumlarını kontrol ediniz. diğer uygulamayı kapattıktan sonra fswebcami yeniden çalıştıralım.
pi@cicek /var/www/wcam $ sudo fswebcam --no-title /var/www/wcam/test.jpg
--- Opening /dev/video0...
Trying source module v4l2...
/dev/video0 opened.
No input was specified, using the first.
Adjusting resolution from 384x288 to 352x288.
--- Capturing frame...
Captured frame in 0.00 seconds.
--- Processing captured image...
Clearing title.
Unable to load font 'sans': Could not find/open font
Disabling the the banner.
Writing JPEG image to '/var/www/wcam/test.jpg'.
font yüklenirken bir hata meydana geldi ancak test.jpg dosyamz web dizinimiz altında oluştu. web tarayıcı ile http://192.168.2.37/wcam/test.jpg adresine girerek gerekli kontrolleri yapalım. elde ettiğim görüntü aşağıdaki gibidir.
raspberry pi oldukça kullanışlı bir board ancak ne yazıkkı eski modellerin üzerinde dahili bir wi-fi mevcut değil.
bu kısa yazıda elimizde “raspberry pi model b” olduğunu düşünerek piyasadan aldığımız bir usb wi-fi adaptör kullanarak kablosuz ağ bağlantısını gerçekleştirelim.
edineceğiniz adaptör ne kadar kaliteliyse ve tabiki linux driver desteği mevcuttsa bu işlem sırasında o kadar az sıkıntı ile karşılacağız.
bu işte kullanmak üzere girdiğimiz bir teknoloji marketinden bulduğum en ucuz adaptör olan tp-link tl-wn725n dan aldım. 
bu adaptör için alırken kontrol etmedim ancak linux altında gerekli driver ve patchler varmış. yani ben kurulum sırasında çok fazla bir sorun yaşamaycağım. eğer sizde benzer bir iş için uğraçacaksanız öncelikle
http://elinux.org/RPi_USB_Wi-Fi_Adapters#Working_USB_Wi-Fi_Adapters
adresinden veya alternatif adreslerden alacağınız adaptörün uyumluluğunu kesinlikle kontrol edin.
raspberry nizi dış cihazlara bağlayacaksanız kesinlikle güç kaynağı ile birlikte kullanın. pc vb cihazlara usb den bağlayarak güç sağlarsanız raspberry boot olabilir ancak yeterli güç elde edilemezce wi-fi adaptörünüz v.b. düzgün çalışmayabilir, raspberry bu cihazları görmeyebilir.
bu kadar ön bilgiden sonra uygulaya gelelim.
öncelikle raspberrymiz usb portlarının durumuna bakalım.
pi@raspberrypi ~ $ lsusb
Bus 001 Device 002: ID 0424:9512 Standard Microsystems Corp.
Bus 001 Device 001: ID 1d6b:0002 Linux Foundation 2.0 root hub
Bus 001 Device 003: ID 0424:ec00 Standard Microsystems Corp.
yukarıdan görüldüğü gibi raspberrymiz wi-fi adaptörümüzü görmemiş. öncelikle raspberry üzerindeki tüm güncellemelerimizi yapalım.
pi@raspberrypi ~ $ sudo apt-get update
pi@raspberrypi ~ $ sudo apt-get upgrade
pi@raspberrypi ~ $ sudo rpi-update
*** Raspberry Pi firmware updater by Hexxeh, enhanced by AndrewS and Dom
*** Performing self-update
% Total % Received % Xferd Average Speed Time Time Time Current
Dload Upload Total Spent Left Speed
100 10185 100 10185 0 0 17477 0 --:--:-- --:--:-- --:--:-- 25590
*** Relaunching after update
*** Raspberry Pi firmware updater by Hexxeh, enhanced by AndrewS and Dom
*** We're running for the first time
*** Backing up files (this will take a few minutes)
*** Remove old firmware backup
*** Backing up firmware
*** Remove old modules backup
*** Backing up modules 3.18.11+
#############################################################
WARNING: This update bumps to rpi-4.0.y linux tree
Be aware there could be compatibility issues with some drivers
Discussion here:
https://www.raspberrypi.org/forums/viewtopic.php?f=29&t=113753
##############################################################
Would you like to proceed? (y/N)
*** Downloading specific firmware revision (this will take a few minutes)
% Total % Received % Xferd Average Speed Time Time Time Current
Dload Upload Total Spent Left Speed
100 168 0 168 0 0 203 0 --:--:-- --:--:-- --:--:-- 280
100 46.7M 100 46.7M 0 0 520k 0 0:01:31 0:01:31 --:--:-- 282k
*** Updating firmware
*** Updating kernel modules
*** depmod 4.0.7-v7+
*** depmod 4.0.7+
*** Updating VideoCore libraries
*** Using HardFP libraries
*** Updating SDK
*** Running ldconfig
*** Storing current firmware revision
*** Deleting downloaded files
*** Syncing changes to disk
*** If no errors appeared, your firmware was successfully updated to 19debdef5d132a12bf8df73d5e77e607066c8757
*** A reboot is needed to activate the new firmware
rasrpberymizide reboot ettikten sonra usb üzerindeki kontrollerimiz yeniden yapalım.
pi@raspberrypi ~ $ lsusb
Bus 001 Device 002: ID 0424:9512 Standard Microsystems Corp.
Bus 001 Device 001: ID 1d6b:0002 Linux Foundation 2.0 root hub
Bus 001 Device 003: ID 0424:ec00 Standard Microsystems Corp.
Bus 001 Device 004: ID 0bda:8179 Realtek Semiconductor Corp.
yukarıdaki şekilde bir çıktı ile karşılaşırsanız sorununuz düzelmiş ve raspberry wi-fi adaptörünüzü görüyor demektir. eğer sorun devam ediyorsa dogru driveri yükleyebilmek için kernel sürümü gerekecek.
pi@raspberrypi ~ $ uname -a Linux raspberrypi 4.0.7+ #801 PREEMPT Tue Jun 30 18:15:24 BST 2015 armv6l GNU/Linux
şimdi doğru yazılımı bulalalım.
google ufak bir arama sonucu https://www.raspberrypi.org/forums/viewtopic.php?p=462982 adresine ulaşıyoruz. ve bu adresden “4.0.7+ #801” bilgisini kullanarak
4.0.7+ #801 – https://dl.dropboxusercontent.com/u/80256631/8188eu-20150630.tar.gz
dosyası bilgisine ulaşıyoruz. bu dosyayı indirdikten sonra içinen çıkan install.sh dosyasını çalıştırıp işlem sonrası raspberry mizi bir kez reboot ediyoruz.
pi@raspberrypi ~ $ wget https://dl.dropboxusercontent.com/u/80256631/8188eu-20150630.tar.gz --2015-06-30 22:52:25-- https://dl.dropboxusercontent.com/u/80256631/8188eu-20150630.tar.gz Resolving dl.dropboxusercontent.com (dl.dropboxusercontent.com)... 54.225.142.77, 54.235.132.16, 54.243.111.126, ... Connecting to dl.dropboxusercontent.com (dl.dropboxusercontent.com)|54.225.142.77|:443... connected. HTTP request sent, awaiting response... 200 OK Length: 389721 (381K) [application/octet-stream] Saving to: `8188eu-20150630.tar.gz' 100%[=====================================================================================================================================================>] 389,721 531K/s in 0.7s 2015-06-30 22:52:34 (531 KB/s) - `8188eu-20150630.tar.gz' saved [389721/389721] pi@raspberrypi ~ $ ls 8188eu-20150630.tar.gz pi@raspberrypi ~ $ tar -zxvf 8188eu-20150630.tar.gz 8188eu.ko 8188eu.conf install.sh pi@raspberrypi ~ $ sudo ./install.sh sudo cp 8188eu.conf /etc/modprobe.d/. sudo install -p -m 644 8188eu.ko /lib/modules/4.0.7+/kernel/drivers/net/wireless sudo depmod 4.0.7+ Reboot to run the driver. If you have already configured your wifi it should start up and connect to your wireless network. If you have not configured your wifi you will need to do that to enable the wifi.
bu işlemlerden sonra hata almaya devam ediyorsanız kontrol edilmesi gereken noktalar “modules” dosyası ve wi-fi ile ilgili konfigürasyon dosyalarıdır. benim kendis raspberry imdeki modules dosya içeriği aşagıdaki şekildedir.
pi@raspberrypi ~ $ cat /etc/modules
# /etc/modules: kernel modules to load at boot time.
#
# This file contains the names of kernel modules that should be loaded
# at boot time, one per line. Lines beginning with "#" are ignored.
# Parameters can be specified after the module name.
snd-bcm2835
8188eu
8192cu
kablosuz ağ yapılandırması ile ilgili dosya konfigürasyonlarım ise aşağıdaki şekilde.
pi@raspberrypi ~ $ cat /etc/network/interfaces
auto lo
iface lo inet loopback
auto eth0
allow-hotplug eth0
iface eth0 inet manual
auto wlan0
allow-hotplug wlan0
iface wlan0 inet dhcp
wpa-conf /etc/wpa_supplicant/wpa_supplicant.conf
auto wlan1
allow-hotplug wlan1
iface wlan1 inet manual
wpa-conf /etc/wpa_supplicant/wpa_supplicant.conf
interface dosyasında ip adresinin routeriniz dağıtıyor – otomatik almasını istiyorsanız ” iface wlan0 inet dhcp” olması gerekmektedir.
pi@raspberrypi ~ $ sudo cat /etc/wpa_supplicant/wpa_supplicant.conf
ctrl_interface=DIR=/var/run/wpa_supplicant GROUP=netdev
update_config=1
network={
ssid="elektrik.gen.tr"
key_mgmt=WPA-PSK
psk="kablosuz_ag_sifrem"
}
tüm bu işlemlerden sonra ağ ayarlarının durumu izleyelim.
pi@raspberrypi ~ $ ifconfig
eth0 Link encap:Ethernet HWaddr 11:11:11:11:11:11
inet addr:192.168.2.37 Bcast:192.168.2.255 Mask:255.255.255.0
UP BROADCAST RUNNING MULTICAST MTU:1500 Metric:1
RX packets:2576 errors:0 dropped:2 overruns:0 frame:0
TX packets:116 errors:0 dropped:0 overruns:0 carrier:0
collisions:0 txqueuelen:1000
RX bytes:162187 (158.3 KiB) TX bytes:8763 (8.5 KiB)
lo Link encap:Local Loopback
inet addr:127.0.0.1 Mask:255.0.0.0
UP LOOPBACK RUNNING MTU:65536 Metric:1
RX packets:0 errors:0 dropped:0 overruns:0 frame:0
TX packets:0 errors:0 dropped:0 overruns:0 carrier:0
collisions:0 txqueuelen:0
RX bytes:0 (0.0 B) TX bytes:0 (0.0 B)
wlan0 Link encap:Ethernet HWaddr 22:22:22:22:22:22
inet addr:192.168.2.24 Bcast:192.168.2.255 Mask:255.255.255.0
UP BROADCAST RUNNING MULTICAST MTU:1500 Metric:1
RX packets:1124 errors:0 dropped:2 overruns:0 frame:0
TX packets:2587 errors:0 dropped:1 overruns:0 carrier:0
collisions:0 txqueuelen:1000
RX bytes:254667 (248.6 KiB) TX bytes:301342 (294.2 KiB)
pi@raspberrypi ~ $ iwconfig
wlan0 IEEE 802.11bgn ESSID:"elektrik.gen.tr" Nickname:""
Mode:Managed Frequency:2.447 GHz Access Point: 18:28:61:38:49:9D
Bit Rate:72.2 Mb/s Sensitivity:0/0
Retry:off RTS thr:off Fragment thr:off
Power Management:off
Link Quality=100/100 Signal level=100/100 Noise level=0/100
Rx invalid nwid:0 Rx invalid crypt:0 Rx invalid frag:0
Tx excessive retries:0 Invalid misc:0 Missed beacon:0
lo no wireless extensions.
eth0 no wireless extensions.
sonuç olarak kablosuz ağımız aktif durumda. umarım yardımcı olur.
raspberry ile çalışıyorsanız ssh in aktif olması olmazsa olmazlardan biridir. şimdi raspberry üzerine ssh sunucusu nasıl aktif edeceğimize bakalım.
raspberry nin konfigürasyon arayüzünü aktif çalıştıralım. bu arayüz ile konfigürasyon dosyaları ile uğraşmaya gerek kalmayacak. yazılım sürümüne göre ekran görüntüleri farklılık gösterebilir.
pi@raspberrypi ~ $ sudo raspi-config
açılan arayüzden “advanced options” seçilir
yeni açılan pencereden ssh seçilerek
açılan pencereler takip edilerek ssh aktif edilir.
ssh ımız aktif oldu. artk arayüzden “finish” diyerek çıkabilir.
arayüzden çıktıktan sonra komut satırını aşagıdaki şekilde göreceğiz.
pi@raspberrypi ~ $ sudo raspi-config
update-rc.d: using dependency based boot sequencing
[ ok ] Starting OpenBSD Secure Shell server: sshd.
herşey güzel.. gerçekten ssh sunucumuz aktif mi kontrol edelim.
pi@raspberrypi ~ $ /etc/init.d/ssh status
[ ok ] sshd is running.
ile sunucumuzun çalıştığı bilgisi alıyoruz. ip bilgisini ögrenelim ve gerçek bağlantı testimizi yapalım.
pi@raspberrypi ~ $ ifconfig
eth0 Link encap:Ethernet HWaddr 11:11:11:11:11:11
inet addr:192.168.2.37 Bcast:192.168.2.255 Mask:255.255.255.0
UP BROADCAST RUNNING MULTICAST MTU:1500 Metric:1
RX packets:777 errors:0 dropped:1 overruns:0 frame:0
TX packets:557 errors:0 dropped:0 overruns:0 carrier:0
collisions:0 txqueuelen:1000
RX bytes:60040 (58.6 KiB) TX bytes:89779 (87.6 KiB)
bundan sonra ssh bağlantımızı yapalım…
[c:\~]$ ssh pi@192.168.2.37
Connecting to 192.168.2.37:22...
Connection established.
To escape to local shell, press 'Ctrl+Alt+]'.
Linux raspberrypi 3.18.11+ #781 PREEMPT Tue Apr 21 18:02:18 BST 2015 armv6l
The programs included with the Debian GNU/Linux system are free software;
the exact distribution terms for each program are described in the
individual files in /usr/share/doc/*/copyright.
Debian GNU/Linux comes with ABSOLUTELY NO WARRANTY, to the extent
permitted by applicable law.
Last login: Tue Jun 30 20:39:17 2015 from fcicek.local
pi@raspberrypi ~ $
artık raspberry de diğer işlerle uğraşabiliriz.